Kamień ku czci mieszkańców Chełmna o wyznaniu mojżeszowym

Kamień ku czci mieszkańców Chełmna o wyznaniu mojżeszowym znajdujący się w Parku Pamięci i Tolerancji im. Ludwika Rydygiera przy Aleji 3 Maja, odsłonięty został  13 maja 2007 roku w ramach odbywających się uroczystości z cyklu „Pamięć i Tolerancja”. Upamiętnia miejsce pochówku Żydów- mieszkańców Chełmna. Wzmożony napływ ludności wyznania mojżeszowego do miasta nastąpił w XIX w., kiedy to uciekając z Rosji znaleźli w mieście  schronienie przed po¬gro¬ma¬mi i nietolerancją. Wie¬lu z nich  osiadło się na stałe. Powiększająca się gmina ży¬dow¬ska w Chełmnie doprowadziła do wzniesienia w 1842 r. domu modlitwy — synagogi (obecnie nieistniejącej) przy ul. Poprzecznej, a miejscem pochówku stał się cmentarz — kirkut przy obecnej ul. Powstańców Wielkopolskich. Na tablicy kamienia znajduje się inskrypcja:

 

CMENTARZ ŻYDOWSKI
ZAŁOZONY W XIX WIEKU
ZNISZCZONY W CZASIE II WOJNY ŚWIATOWEJ PRZEZ NIEMCÓW
PRZECHODNIU USZANUJ MIEJSCE SPOCZYNKU ZMARŁYCH
PAMIĘCI SPOCZYWAJĄCYCH TU ŻYDÓW MIESZKAŃCÓW CHEŁMNA
TABLICA UFUNDOWANA PRZEZ
MIASTO CHEŁMNO
FUNDACJĘ OCHRONY DZIEDZICTWA ŻYDOWSKIEGO
5767/2007