„Chełmno na Europejskim Szlaku Gotyku Ceglanego“
W XIII wieku powstał styl gotycki, który rozprzestrzenił się w wielu krajach europejskich, w tym w Europie Środkowej i Skandynawii. Ze względu na to, że na tych terenach trudno było o naturalny budulec jakim był kamień, z którego budowano kościoły i katedry w południowej Europie, rozpoczęto wykorzystywać technikę wypalania gliny do wyrobu cegieł. Stąd dla północnych Niemiec, Polski, Danii oraz innych państw, położonych wzdłuż wybrzeża Morza Bałtyckiego gotyk ceglany stał się charakterystycznym stylem architektonicznym. Na rozpowszechnienie tego stylu miało wpływ również członkostwo wielu miast w Hanzie.
Dziś gotyk ceglany jest rozpoznawanym znakiem identyfikacyjnym, symbolem i marką turystyczną tego regionu.
Na ten szczególny styl w architekturze najpierw zwróciła uwagę Niemiecka Fundacja Ochrony Zabytków (Deutsche Stiftung Denkmalschutz) poprzez swoją inicjatywę „Drogi do gotyku ceglanego“, która ograniczała się jedynie do terenu Północnych Niemiec.
Następnie w latach 2002-2007 pojawił się dwuetapowy projekt sfinansowany ze środków Unii Europejskiej pod nazwą „Europejski Szlak Gotyku Ceglanego (EuRoB)“, w którym uczestniczyły miasta ze wszystkich państw położonych wzdłuż wybrzeży Morza Bałtyckiego, w tym również i Chełmno.
Na zakończenie drugiego etapu projektu UE w dniu 26 września 2007 roku w Greifswaldzie założono stowarzyszenie o tej samej nazwie.
Głównymi celami Szlaku są działania m.in. skierowanie na zachowanie dziedzictwa kulturowego jakim jest architektura gotyku ceglanego, międzynarodowa promocja zabytków architektury gotyckiej i miast zrzeszonych w stowarzyszeniu oraz promocja i rozwój turystyki kulturowej.
Stowarzyszenie liczy obecnie 56 członków z Danii, Niemiec i Polski, w tym 41 miast, (w tym z polskich miast: Chełmno, Grudziądz, Gdańsk, Olsztyn, Szczecin, Stargard, Sławno) i 15 innych członków jak osoby prywatne i stowarzyszenia. Chełmno członkiem Europejskiego Szlaku Gotyku Ceglanego jest od 2011 roku, a w listopadzie 2016 roku do zarządu stowarzyszenia została wybrana, przez walne zebranie członków, przedstawicielka miasta – pani Elżbieta Pawelec.
Obecnie Europejski Szlak Gotyku Ceglanego jest uznanym i wspieranym przez wiele instytucji stowarzyszeniem międzynarodowym. Uznany za międzynarodowy turystyczny szlak kulturowy m.in. przez Deutsche Zentrale für Tourismus (Niemiecka Centrala Turystyki), Polską Organizację Turystyczną itp.
W 2008 roku zostało nominowane do nagrody „Trendmarke des Jahres 2009“ (Marka Roku 2009) największego w Niemczech magazynu kulturalnego “Kultur Spiegel“ i Agencji Causales, w 2010 roku został na największych europejskich targach poświęconych ochronie zabytków „denkmal2010” w Lipsku odznaczony Złotym Medalem za wyjątkowe starania wniesione w ochronę zabytków w Europie, a w 2012 roku Europejski Szlak Gotyku Ceglanego otrzymał nagrodę specjalną jury komitetu nagrody Europa Nostra.
Każdego roku Europejski Szlak Gotyku Ceglanego uczestniczy w wielu inicjatywach i kampaniach promocyjnych. Dlatego też, od czasu kiedy Komisja Europejska ogłosiła 2018 rok Europejskim Rokiem Dziedzictwa Kulturowego pn. „Shering Heritage 2018”, zarząd wraz z członkami Stowarzyszenia zdecydowali o przyłączeniu się do akcji poprzez organizację w swoich miastach i zabytkach gotyckich corocznego „Europejskiego Dnia Gotyku Ceglanego”.
Więcej informacji:
Europäische Route der Backsteingotik e.V.
Littenstraße 10
10179 Berlin
Tel. +49 (0)30 2061325-55
Fax +49 (0)30 2061325-1
https://www.instagram.com/brick_gothic/
Więcej informacji o Europejskim Dniu Gotyku Ceglanego:
https://www.instagram.com/brick_gothic/
© Urząd Miasta Chełmna
Projekt „Europejski Szlak Gotyku Ceglanego – EuRoB- Kulturalne dziedzictwo jako lokalny i regionalny czynnik gospodarki”
– etap I i II realizowany w latach 2002 -2007
Projekt „Europejski Szlak Gotyku Ceglanego – EuRoB- Kulturalne dziedzictwo jako lokalny i regionalny czynnik gospodarki” powstał w 2001 roku z inicjatywy Niemieckiego Stowarzyszenia Budownictwa Mieszkaniowego, Urbanistyki i Planowania Przestrzennego w Berlinie, które jest koordynatorem projektu oraz Niemieckiej Fundacji Ochrony Zabytków. Partnerami projektu są następujące instytucje: Federalne Ministerstwo Transportu, Budownictwa i Budownictwa Mieszkaniowego, Federalny Urząd Budownictwa i Zagospodarowania Przestrzennego, Rada Dziedzictwa Narodowego Estonii, Ministerstwo Pracy i Budownictwa Meklemburgia-Pomorze Zachodnie, Stowarzyszenie Turystyki Meklemburgii-Pomorza Zachodniego w Rostoku. Tłem powstania projektu było to, że gotyk ceglany w obszarze Morza Bałtyckiego jest jednym ze znaczących, ponadgranicznym dziedzictwem z czasów Hanzy. Ten wspólny, identyfikujący potencjał jest prawie w ogóle nieznany i nierozreklamowany ani też oceniany pod względem gospodarczym. Głównymi celami projektu jest: utworzenie szlaku tematycznego, prezentującego dziedzictwo architektury gotyku ceglanego w miastach położonych w basenie Morza Bałtyckiego. Projekt ma na celu także pobudzenie turystyki jako gałęzi gospodarki lokalnej i regionalnej, wzmocnienie wspólnej europejskiej tożsamości, poprawienie oznaczenia i inwentaryzacja dziedzictwa kulturowego, wsparcie długofalowej turystyki kulturowej. Zamiarem jest również dążenie do wspólnego rozwoju innowacyjnych produktów turystycznych i kulturalnych w celu poprawienia lokalnej promocji dziedzictwa kulturowego gotyku ceglanego w gospodarce turystycznej i kulturalnej, kontynuacja turystycznej promocji wspólnego kulturalnego dziedzictwa gotyku ceglanego przy wprowadzeniu nowych technologii, poprawienie jakości serwisu hotelowego i sektora turystycznego oraz przygotowanie certyfikatu, prowadzenie działalności kształceniowej w miastach partnerskich na temat standaryzacji operatywnych procesów działalności, technik opieki nad gośćmi, technik marketingowych i przygotowania certyfikacji. W projekcie wzięły udział miasta i regiony z następujących krajów: Niemiec, Polski, Danii, Szwecji, Litwy, Łotwy i Estonii. Pierwszy projekt „EuRoB I – Europejski Szlak Gotyku Ceglanego I” – 1 lipca 2002 r. – 30 czerwca 2004 r. Projekt dofinansowany został z funduszu UE- INTERREG III B, ale środki finansowe pochodziły również z Federalnego Ministerstwa Transportu, Budownictwa i Budownictwa Mieszkaniowego, Niemieckiej Fundacji Ochrony Zabytków oraz innych organizacji. W ramach tego projektu wykonano m.in.: – dokumentację i klasyfikację zabytków w jednym katalogu, jako uzupełnienie zebrano istniejące oferty spędzania wolnego czasu, ofertę turystyczną oraz bazę informacyjną, – rozwinięcie nowoczesnych produktów informacyjno – marketingowych (kooperacja, broszury informacyjne, system oznakowania, multifunkcjonalna strona internetowa), – przedsięwzięcia pilotażowe i demonstracyjne w celu promocji rynkowej i poprawienie ofert turystycznych, – szkolenia z zakresu jakości usług hotelowych i ofert biur podróży – przygotowanie projektu oznakowania szlaku i zabytków gotyckich w formie tablic.
Chełmno współpracowało w ramach tego projektu od 2003 roku i do 2005 na zasadach partnera wspierającego i miasto zostało ujęte nieodpłatnie we wszystkich działaniach promocyjnych w ramach pierwszego projektu. W pod koniec grudnia 2004 przyjęty został przez Unii Europejskiej, Sekretariat programu BSR INTERREG III B, projekt „EuRoB II – Europejski Szlak Gotyku Ceglanego II”, którego rozpoczęcie przesunięto z 2004-2006 na okres 2005-2007: Chełmno przystąpiło do tego projektu na podstawie Uchwały Rady Miasta XXI/175/2004 z dnia 15.06.2004 roku. Miasto współuczestniczyło w nim na zasadach pełnoprawnego partnera, przekazując wkład własny do projektu, dzięki czemu mogło zrealizować i otrzymać dodatkowe fundusze na własny projekt modelowy-pilotażowy mający na celu poprawę systemu informacji turystycznej w mieście pt. „Multimedialne Kioski Informacji Turystycznej”. Zadanie to zakończono w czerwcu 2006 r. i polegało na ustawieniu w najbardziej uczęszczanych, przez turystów i mieszkańców Chełmna, miejscach czterech infokiosków. Dodatkowo w ramach systemu informacji o szlaku oznakowywano trójjęzycznymi tablicami wszystkie gotyckie zabytki w mieście czy też osobne ulotki o Chełmnie. Chełmno w ramach współpracy tego projektu zyskało bardzo dużo oprócz promocji międzynarodowej, na której prowadzenie w takim wymiarze nie mogło z powodów finansowych sobie pozwolić, ale również ciekawe kontakty międzynarodowe. Podczas organizowanych w spotkań i konferencji, jednej z nich w 2007 r. Chełmno było gospodarzem, możliwa była wymiana doświadczeń z różnych dziedzin m.in. turystyki jak i ochrony zabytków. Obecnie Chełmno nie jest członkiem Europejskiego Szlaku Gotyku Ceglanego, który pod koniec II projektu we wrześniu 2007 r. został zarejestrowany jako międzynarodowe stowarzyszenie w Republice Federalnej Niemiec.
Projekt pt. “Multimedialne Kioski Informacji Turystycznej”
Projekt jest współfinansowany w ramach ”Europejskiego Szlaku Gotyku Ceglanego” ze środków Unii Europejskiej (Europejski Fundusz Rozwoju Regionalnego) w ramach programu BSR INTERREG III B. Multimedialne Kioski Informacji Turystycznej zostaną ustawione w najbardziej uczęszczanych miejscach przez turystów i mieszkańców Chełmna. Mają na celu poprawę systemu informacji turystycznej w mieście oraz propagowanie w Polsce informacji na temat projektu „Europejski Szlak Gotyku Ceglanego”. Projekt obejmuje opracowanie nowej strony internetowej miasta przetłumaczonej na języki: angielski, niemiecki, francuski i rosyjski oraz ustawienie 4 Infokiosków, umożliwiających całodobowy dostęp do informacji o hotelach, restauracjach, walorach turystycznych, wydarzeniach kulturalnych oraz innych atrakcjach na terenie miasta, w okolicy oraz na obszarze EuRoB.
Termin zakończenia w/w projektu: 30.05.2006 r.
Liderem projektu jest: DV – Spółka Niemieckiego Związku d/s Mieszkaniowych, Urbanistyki i Zagospodarowania Przestrzennego z o.o.
Georgenstraße 21 10117 Berlin Niemcy
t +49 (0)30/206 41 690 f +49 (0)30/206 41 691
e-mail: info@eurob.org
© Urząd Miasta Chełmna
Tekst: Elżbieta Pawelec, Urząd Miasta Chełmna
Aktualizacja: 2024 r.,
Elżbieta Pawelec,
Główny specjalista ds. promocji Turystycznej, Urząd Miasta Chełmna
Europejski Szlak Gotyku Ceglanego