Pomnik Walki i Męczeństwa

Pomnik Walki i Męczeństwa usytuowany jest na Placu Wolności, odsłonięto go 22 września 1968 roku dla uczczenia pamięci o ofiarach II wojny Światowej. Na pomniku zostały umieszczone nazwy miejscowości, w których zginęli mieszkańcy powiatu chełmińskiego. Od strony południowej widnieje napis:

POMORDOWANI PRZEZ FASZYSTÓW
NIEMIECKICH W LATACH 1939 x 1945
W MASOWYCH MIEJSCACH STRACEŃ
KLAMRY 2500 OSÓB x MAŁE CZYSTE x
800 OSÓB x PŁUTOWO 260 OSÓB x
POLEGLI ZA OJCZYNĘ ŻOŁNIERZE WOJ-
SKA POLSKIEGO WE WRZEŚNIU 1939 R
W CHEŁMNIE x PŁUTOWIE x STAROGRO-
DZIE x KIJEWIE KRÓLEWSKIM x KOLNIE
I NOWYCH DOBRACH.

ZGINĘLI
ZA TO
ŻE BYLI
POLAKAMI

MIEJSCA STRACEŃ I KAŹNI
CHEŁMNO x DĄBROWA CHEŁMIŃSKA
OSTROMECKO x RAFA x PODWIESK x
WIELKIE ŁUNAWY x GORZUCHOWO x
PAPRZYN x ROBAKOWO x WABCZ x
ŁYNIEC x SARNOWO x UNISŁAW x
RACINIEWO x PAPOWO BISKUPIE
LISEWO x KIJEWO KRÓLEWSKIE x
DORPOSZ SZLACHECKI x

 

Przed pomnikiem  od strony północnej umieszczono  na posadzce dwie betonowe płyty  z napisem:

 

URNY
Z PROCHAMI
POLEGŁYCH
I POMORDO
WANYCH

CZYN
SPOEŁE-
CZEŃSTWA
MIASTA
I POWIATU
1968