Żakinada w Chełmnie 2019
Jedyna taka tradycja w Polsce

Tradycja organizowania Żakinad kultywowana jest od wieków tylko w Chełmnie. 1 lutego 2019 r. chełmińscy maturzyści otrzymali od Pana Artura Mikiewicza – Burmistrza Miasta Chełmna symboliczny klucz do bram miasta.

        Maturzyści chełmińskich szkół średnich każdego roku kultywują starą chełmińską tradycję świętowania tzw. Żakinady*. Tradycja ta sięga czasów funkcjonowania w Chełmnie słynnej Akademii Chełmińskiej – filii Uniwersytetu Jagiellońskiego w Krakowie, której to Żacy hucznie świętowali zakończenie swojej nauki. Chełmińscy maturzyści, jak dawniej Żacy, w dniu swojej Studniówki przebierają się w zabawne stroje i wyruszają na ulice miasta w barwnej paradzie obwieszczając mieszkańcom czas studniówek i wspaniałej zabawy.

     Tradycją stała się również wizyta u Burmistrza Miasta, od którego maturzyści – Żacy otrzymują tego dnia klucz do bram miasta, co stanowi symboliczną zgodę na świętowanie na ulicach miasta. Mieszkańcy Chełmna znając tę tradycję nie mają też za złe maturzystom, jeśli ci spłatają jakiegoś figla np. pomalują komuś twarz szminką. Liczy się dobra zabawa.

             1 lutego 2019 roku odbyły się w Chełmnie dwie Żakinady tj. w Zespole Szkół Ogólnokształcących nr 1 oraz Zespół Szkół nr 2 im. A. Mickiewicza. Poniżej prezentujemy zdjęcia za spotkania maturzystów z Panem Arturem Mikiewiczem – Burmistrzem Miasta Chełmna.

Więcej informacji:

Historia słynnej Akademii Chełmińskiej (ul. Szkolna 6)

W średniowiecznej Polsce od 1364 roku działał Uniwersytet Jagielloński. Chełmno dwukrotnie uzyskało przywilej ustanowienia uniwersytetu Studium Generale, co umożliwiło by powstanie drugiego takiego ośrodka na terenie Polski. Po raz pierwszy z nadania Papieża Urbana VI w1386 roku i po raz drugi w1434 roku z rąk Zygmunta Luksemburskiego, cesarza rzymskiego.
Wzorem dla chełmińskiej uczelni miało stać się studium w Bolonii. Niestety, przeciwności losu uniemożliwiły realizację tych ambitnych planów. Zakon Krzyżacki znalazł się w bardzo trudnej sytuacji politycznej i ekonomicznej co uniemożliwiało powołanie takiej uczelni.
Po II Pokoju Toruńskim, kiedy to Ziemia Chełmińska znalazła się ponownie w granicach Królestwa Polskiego, dzięki staraniom władz miejskich w 1473 roku powstało w Chełmnie Studium Particulare – czyli wyższe gimnazjum. Szkoła ta stała się najwyższym zakładem naukowym w całych Prusach Królewskich. Pierwotnie uczelnię prowadzili Bracia Wspólnego Życia z Zwolle w Holandii, a następnie Księża Misjonarze. Historycy twierdzą, że prawdopodobnie Mikołaj Kopernik był jednym z uczniów tej sławnej ówcześnie szkoły przed studiami na Uniwersytecie Krakowskim. Gimnazjum działało do 1530 roku. W 1554 roku gimnazjum zostało reaktywowane, a 1692 odnowiona szkoła stała się Akademią Chełmińską. W latach 1692-1694 rektorem Akademii Chełmińskiej był wybitny kompozytor polskiego baroku Grzegorz Gerwazy Gorczycki. W latach 1756 – 1779 Akademia uzyskała rangę 31 kolonii Uniwersytetu Jagiellońskiego z Krakowa. W wyniku I rozbioru Polski istnienie szkoły zostało zagrożone. W 1779 roku Prusacy zmusili profesorów krakowskich do opuszczenia miasta, a do jej ostatecznego zamknięcia doszło w 1818 roku. Gmach dawnej Akademii Chełmińskiej zachował się do dziś przy ul. Szkolnej 6 i jest obecnie siedzibą Gimnazjum nr 1. W 1998 roku został on zmodernizowany,
a w 1999 r. i wzbogacony o kompleks sportowy.

Mikołaj Kopernik, uczniem Akademii Chełmińskiej

https://chelmno.pl/pl/category/turystyka/przewodnik/na-tropie-mikolaja-kopernika-w-chelmnie/

          Historycy przypuszczają, że w Akademii Chełmińskiej pobierał nauki Mikołaj Kopernik, zanim udał się w 1491 roku na studia do Krakowa. Można domniemać, że wynikało to ze związków rodzinnych z Chełmnem. W miejscowym klasztorze benedyktynek ksienią była siostra, a zakonnicami ciotka i siostrzenica, schyłek życia spędziła tu również matka i babka tego astronoma. Ponadto wuj Kopernika biskup warmiński Łukasz Watzenrode darzył sympatią profesorów i Braci Wspólnego Życia z Zwolle oraz wspierał finansowo prowadzone przez nich Studium Particulare. Mikołaj Kopernik bywał też wielokrotnie w Chełmnie o czym świadczą liczne źródła. Z rodziną Koperników w Chełmnie związana jest również ciekawa historia miłosna.
           Ulubioną siostrzenicą Mikołaja była Krystyna, która ok. 1528 roku wstąpiła do chełmińskiego klasztoru benedyktynek. Pewnej nocy porzuciła habit i idąc za głosem serca uciekła do Królewca, z którego pochodził Kasper Stulpawitz. Chcąc poślubić swego wybranka przeszła nawet na luteranizm (https://chelmno.pl/pl/historia-milosna-siostrzenicy-mikolaja-kopernika/ ).

Opracowanie:
Elżbieta Pawelec, główny specjalista ds. promocji turystycznej

Źródła:
– Przewodnik Chełmno-miasto zakochanych, wyd. Urząd Miasta Chełmna, 2015
– www.chelmno.pl >https://chelmno.pl/pl/category/turystyka/przewodnik/na-tropie-mikolaja-kopernika-w-chelmnie/

https://chelmno.pl/pl/historia-milosna-siostrzenicy-mikolaja-kopernika/ .

* Żakinada to nie to samo co juwenalia studenckie, ponieważ organizowane były na zakończenie nauki studentów na uniwersytecie.